Olijfolie is een van de bekendste oliën ter wereld. Het is lekker, gezond en veelzijdig. Je kunt het gebruiken in salades, bij brood, in warme gerechten of als dip. Maar niet elke fles olijfolie is even goed. Sommige zijn van topkwaliteit. Andere zijn van mindere kwaliteit. In deze blog lees je waar je op moet letten. Zo koop je de beste olijfolie.
Wat is olijfolie?
Olijfolie komt uit olijven. Deze worden geperst. Dan komt de olie vrij. Er zijn verschillende soorten olijfolie. De beste soort is extra vierge. Daarna komt vierge. En dan gewone olijfolie. Hoe minder bewerkt, hoe beter.
Extra vierge betekent dat de olie van goede olijven komt. Zonder toevoeging van warmte of chemische stoffen. Dat zorgt voor meer smaak en meer gezonde stoffen.
Waarom kiezen voor olijfolie extra vierge?
Extra vierge is de meest pure vorm van olijfolie. Het wordt koudgeperst. De olie heeft een volle smaak. Je proeft fruit, gras of een lichte bitterheid. Die smaak past goed bij koude gerechten. Bijvoorbeeld salades, brood en dips.
Extra vierge bevat ook veel gezonde stoffen. Denk aan goede vetten en antioxidanten. Deze stoffen helpen je hart. Ze verlagen slechte cholesterol. Ze beschermen je cellen. Daarom zeggen veel mensen: is olijfolie gezond? Ja, vooral extra vierge.
Fles olijfolie: wat is belangrijk?
Kijk altijd goed naar de fles. Licht en lucht maken olijfolie minder goed. Kies daarom een donkere glazen fles. Of een metalen blik. Door de donkere verpakking blijft de olie langer goed.
Lees ook het etiket. Staat er “extra vierge”? Goed teken. Staat er “koudgeperst”? Nog beter. Zie je een keurmerk zoals DOP of IGP? Dan weet je waar de olie vandaan komt. Ook dat zegt iets over de kwaliteit.
Herkomst van olijfolie
Goede olijfolie komt uit landen rond de Middellandse Zee. Bijvoorbeeld Italië, Spanje, Griekenland of Portugal. Deze landen maken al eeuwen olijfolie. Sommige streken zijn extra bekend. Zoals Toscane in Italië. Of Andalusië in Spanje.
Soms staat er een streeknaam op de fles. Dat kan een teken zijn van kwaliteit. Let op het keurmerk. Dat zegt of het echt uit die streek komt.
Biologische olijfolie
Biologische olijfolie komt van olijven zonder kunstmest of gif. Dat is beter voor het milieu. En vaak ook voor de smaak. De olijven groeien op een natuurlijke manier. De olie wordt zonder toevoegingen gemaakt.
Let op het biologische logo op de fles. In Europa is dat een groen blaadje van sterren. Dan weet je zeker dat het echt biologisch is.
Is olijfolie gezond?
Ja, zeker. Vooral extra vierge olijfolie. Het bevat veel enkelvoudig onverzadigde vetten. Die vetten zijn goed voor je hart. Ze helpen je lichaam op een gezonde manier vet te gebruiken.
Ook bevat olijfolie antioxidanten. Die beschermen je cellen tegen schade. Verder zit er vitamine E in. Dat is goed voor je huid en je afweer.
Artsen en diëtisten raden olijfolie vaak aan. Zeker als vervanging van boter of harde vetten. Maar gebruik het wel met mate. Want het is en blijft vet.
Kan je bakken met olijfolie?
Veel mensen denken dat je niet mag bakken met olijfolie. Dat klopt niet helemaal. Je kunt prima bakken met extra vierge olijfolie. Maar niet op te hoge temperatuur. Het rookpunt ligt rond 180 graden.
Voor frituren is olijfolie minder geschikt. Dan kun je beter zonnebloemolie nemen. Of een olie speciaal voor hoge temperaturen. Maar voor roerbakken, grillen of licht braden is olijfolie prima.
Olijfolie aanbieding
Olijfolie kan duur zijn. Gelukkig zijn er vaak aanbiedingen. Supermarkten hebben regelmatig korting. Soms zijn ook grote flessen in de aanbieding. Bijvoorbeeld 3 of 5 liter. Dat is handig als je veel kookt.
Let bij een aanbieding wel op de houdbaarheidsdatum. En bewaar de fles goed. Donker en koel. Niet naast het fornuis. Niet in de zon. Dan blijft de smaak goed.
Keuringsdienst van Waarde olijfolie
Het tv-programma Keuringsdienst van Waarde heeft olijfolie onderzocht. Ze keken naar etiketten en de echte inhoud. Wat bleek? Sommige olijfolies waren niet wat ze leken. Ze noemden zichzelf extra vierge. Maar ze voldeden niet aan de eisen.
Soms worden goedkopere oliën gemengd. Dat mag niet zonder het op het etiket te zetten. Ook bleek dat sommige flessen olie bevatten die al oud was. Daardoor was de smaak minder. En de gezonde stoffen ook.
De Keuringsdienst liet zien dat je goed moet opletten. Kijk naar keurmerken. Koop bij bekende winkels. En kies liever niet de allergoedkoopste fles.
Beste olijfolie onafhankelijke consumentenorganisatie
Onafhankelijke consumentenorganisatie test regelmatig producten. Ook olijfolie. Ze letten op smaak, zuurgraad, etiketten en herkomst. Hun test is betrouwbaar. Want ze doen die anoniem. Fabrikanten weten niet dat hun product getest wordt.
Uit hun test komt vaak een lijst van beste olijfolies. Soms staan daar bekende merken op. Zoals Bertolli, Gaea of Monini. Maar soms scoren ook huismerken van supermarkten goed. Bijvoorbeeld AH Biologisch of Lidl Primadonna.
Een van de belangrijkste dingen waar de Onafhankelijke consumentenorganisatie op let, is de zuurgraad. Die moet onder de 0,8% zijn voor extra vierge. Ook kijken ze of de olie smaakt zoals het hoort. Een beetje bitter, een beetje scherp. Dat zijn tekenen van een goede olie.
De test van Onafhankelijke consumentenorganisatie wijst ook uit dat prijs niet alles zegt. Sommige dure oliën scoren slecht. En sommige goedkope oliën scoren juist goed. Maar heel goedkope flessen scoren zelden hoog.
Ze adviseren om goed op het etiket te letten. Is het echt extra vierge? Staat er een streek of herkomst op? Is de fles donker? Dan zit je meestal goed.
De top 5 van Onafhankelijke consumentenorganisatie wisselt per jaar. Maar in hun rapporten kun je precies lezen welke flessen het beste zijn. Ook staan er vaak tips bij over waar je ze kunt kopen.
Als je een goede olijfolie zoekt, kun je dus zeker kijken naar de test van de Consumentenbond. Zo weet je wat je koopt.
Hoe gebruik je olijfolie het beste?
Olijfolie is veelzijdig. Je kunt het gebruiken op brood, in salades, over pasta, in soepen of bij vlees.
Voor warme gerechten kun je gewone of vierge olijfolie nemen. Voor koude gerechten is extra vierge het lekkerst.
Gebruik olijfolie ook als dip met brood. Meng het met balsamico of kruiden. Dat is lekker én gezond.
Hoe bewaar je olijfolie?
Bewaar olijfolie op een donkere, koele plek. Niet in de zon. Niet naast het fornuis. Een keukenkastje is prima.
Sluit de fles goed af. Zo komt er geen lucht bij. Want lucht maakt de olie sneller oud.
Gebruik een fles binnen een paar maanden na openen. Zo blijft de smaak op z’n best.
Samenvatting
Wil je een fles olijfolie kopen? Let dan op deze dingen:
- Kies extra vierge
- Kijk naar een donkere fles of blik
- Check het etiket
- Zoek naar biologische olijfolie
- Let op aanbiedingen, maar blijf kritisch
- Kijk naar de test van de Consumentenbond
- Gebruik olijfolie met mate
- Bewaar het goed
Een goede fles olijfolie kost iets meer. Maar je proeft het verschil. En je doet er lang mee. Of je nu kookt, bakt of dipt: met de juiste olie smaakt alles beter.
Zo kies jij voortaan de beste olijfolie.
Veelgestelde vragen over olijfolie
Wat is het verschil tussen olijfolie en extra vierge olijfolie?
Extra vierge olijfolie is de olie die uit de eerste, koude persing van olijven komt. Er zijn geen chemische middelen bij gebruikt. Het is puur, heeft de meeste smaak en alle voedingsstoffen. Bij olijfolie is dit bijna hetzelfde verhaal, alleen gaat daar vaak geraffineerde olie in om de kosten te drukken en het is minder puur. Bijna puur betekent in de voedingsindustrie ook weer bijna niets, zoals we weten. Voor wie over gezonde voeding nadenkt, telt alleen 100%.
Waar kun je extra vierge olijfolie voor gebruiken?
Extra vierge olijfolie is geschikt voor koud gebruik (sla, dips, dressings) én voor koken, bakken, grillen en zelfs zachtjes frituren. De meeste smaak en gezonde voedingsstoffen gaan niet verloren tot ongeveer 180-210°C. Door het hoge gehalte aan onverzadigde vetzuren blijft de olie vloeibaar. En rijkelijk smakelijk!
Is olijfolie gezond?
Ja en vooral extra vierge. Voor gezond (ge)bruik van goede vetten kies je altijd liefst voor onverzadigde vetten (want in tegenstelling tot verzadigde of transvetten verlagen deze het cholesterolgehalte). Olijfolie bevat van nature veel enkelvoudige onverzadigd vetzuren, B-vitamines, vitamine E en het mineraalrendement bij verhitting is groot. Het rijke gehalte aan onverzadigde vetzuren kan het ontwikkelen van hart- en vaatziekten tegenhouden.
Wat betekent “koudgeperste” olijfolie precies – en is dat per definitie beter?
‘Koudgeperst’ betekent dat de olie is geperst bij een temperatuur lager dan maximaal 27°C, dus zonder toevoeging van hitte en chemische hulpmiddelen. Dit is natuurlijk van belang bij de productie van extra vierge olijfolie maar niet iedere koudgeperste olie is per definitie zo goed van kwaliteit, want daar spelen meer factoren mee (bijvoorbeeld het soort olijf, de versheid en de opslag).
Hoe herken je een goede extra vierge olijfolie?
Aan de hand van het keurmerk op de fles (bijvoorbeeld D.O.P., I.G.P.), de betreffende oogst- of persdatum, de donkere kleur van de fles (want olie is niet tegen licht bestand) en als type is aangegeven ‘extra vierge’. De smaak mag fruitig, licht bitter of pikant zijn, maar niet muf ruiken of ‘oude’ geuren bevatten. Je kunt ten slotte vertrouwen op de transparantie van de producent aangaande de herkomst en de werkwijze.
Hoelang blijft olijfolie goed?
Als de extra vierge olijfolie bewaard blijft op een koele en donkere plek, dus de juiste plek en als de fles goed is afgesloten, dan blijft de olijfolie tussen de 16 en 18 maanden op smaak en kwaliteit. Opwarming, licht en lucht verkorten de houdbaarheid. Houd de olijfolie donker, koud en goed afgesloten en bewaar ‘m niet te lang.
Wat is het verschil tussen gefilterde en ongefilterde olijfolie?
Gefilterde olijfolie is lichter van kleur en langer houdbaar. Ongefilterde olijfolie bevat nog kleine stukjes olijf wat de olie troebel maakt, wat soms de smaak ten goede komt, maar waardoor de olijfolie wel meteen geoxideerd is en korter houdbaar.
Kan ik ook frituren of bakken met olijfolie?
Jazeker, je kunt frituren en bakken in (extra vierge) olijfolie zolang je maar niet hoger gaat dan 200°C. Eigenlijk is olijfolie stabiel genoeg om vrijwel alle warme bereidingen tot 200°C aan te kunnen. Vaak behoudt de je de smaak en de gezonde vetten blijven behouden en zijn goed bestand tegen hitte.
Zegt de kleur van olijfolie iets over de kwaliteit?
Nee, de kleur van de olijfolie zegt niets over de kwaliteit. Olijfolie kan variëren van lichtgroen tot diepgroen, afhankelijk van het ras van de olijf of het moment waarop de olijf is geoogst.
Met blinde proeverijen werkt men bijvoorbeeld met blauwe glazen uit zodat de kleur van de olijfolie de beoordeling van de geurpapillen niet beïnvloedt.
Kan olijfolie bederven en valt dat te ruiken of te proeven?
Ja, olijfolie kan ranzig worden indien deze de lucht, het licht of de warmte ontvangt. Ranze olie verspreidt een vlakke, muffe of kartonachtige geur en smaak. Aan de andere kant ruikt en smaakt verse olijfolie juist fruitig, grasachtig of zelfs pepertjesachtig.
