Consumentenrecht Nederland: Ken je rechten bij elke aankoop

Transparantie: Hoe wij onafhankelijk blijven

Als affiliate partner ontvangen wij een kleine commissie voor aankopen via onze links. Voor jou als koper verandert de prijs hierdoor niet en onze onafhankelijkheid wordt nooit beïnvloed. Onze aanbevelingen zijn gebaseerd op data en gebruikerservaringen. Lees meer in onze Disclaimer.

Laatste update: 12/10/2025 door Consumententesten

Als consument sta je sterker dan je denkt. Of je nu online winkelt of in een fysieke winkel, de Nederlandse wet biedt je uitgebreide bescherming. Toch weten veel mensen niet precies welke rechten ze hebben en hoe ze die kunnen gebruiken. Verkopers zijn daarvan op de hoogte en proberen daar soms misbruik van te maken.

In deze gids leer je alles wat je moet weten over je rechten als consument in Nederland: van basisrechten en garantiebepalingen tot specifieke regels voor webwinkels. Ook ontdek je wat je kunt doen als een aankoop niet aan je verwachtingen voldoet. Met deze kennis kun je met vertrouwen aankopen doen en weet je precies hoe te handelen als er iets misgaat.

Wil je direct weten wat je rechten zijn bij online aankopen? Bekijk onze uitgebreide gids over online aankopen.

Wat is consumentenrecht en waarom is het belangrijk?

Consumentenrecht is het geheel aan wetten en regels dat consumenten beschermt in hun relatie met bedrijven en zorgt voor eerlijke handelspraktijken. Deze wetgeving vormt een belangrijk tegenwicht voor de vaak sterkere positie van verkopers en dienstverleners.

In Nederland is het consumentenrecht vastgelegd in verschillende wetten, waaronder het Burgerlijk Wetboek (met name boek 6 en 7) en specifieke wetten zoals de Wet koop op afstand. Daarnaast speelt Europese wetgeving een cruciale rol, met richtlijnen die in de Nederlandse wet zijn geïmplementeerd. Samen zorgen deze regels ervoor dat je als consument beschermd bent tegen oneerlijke praktijken en dat je rechten hebt bij problemen met aankopen.

De Autoriteit Consument & Markt (ACM) houdt in Nederland toezicht op naleving van veel van deze regels. Bij overtreding kunnen zij boetes opleggen aan bedrijven. Sinds 2024 zijn bovendien de Europese regels voor digitale diensten (Digital Services Act) van kracht, die extra bescherming bieden bij online aankopen en diensten.

Wil je weten wat de EU-regels voor jou betekenen? EU-consumentenrechten uitgelegd.

Basis consumentenrechten bij aankopen

Conformiteit: recht op een goed product

Je hebt als consument recht op een product dat voldoet aan wat je redelijkerwijs mag verwachten. Dit wordt conformiteit genoemd. Een product moet de eigenschappen bezitten die voor normaal gebruik nodig zijn en die je op basis van de productbeschrijving mag verwachten.

Als een product niet voldoet aan deze verwachtingen, is er sprake van non-conformiteit. Het product is dan volgens de wet ‘gebrekkig', zelfs als het technisch gezien werkt. Bijvoorbeeld een zwarte broek die na één wasbeurt vervaagt, een stofzuiger die veel minder krachtig is dan geadverteerd, of een smartphone die oververhit raakt bij normaal gebruik.

De verkoper is verplicht om een product te leveren dat aan de overeenkomst beantwoordt. Dit is vastgelegd in artikel 7:17 van het Burgerlijk Wetboek, waarin staat dat een zaak aan de overeenkomst moet beantwoorden.

Garantie: wettelijk vs. commercieel

Er bestaat vaak verwarring over garantie. Belangrijk om te weten is dat er een verschil is tussen wettelijke garantie en commerciële garantie (fabrieksgarantie):

Wettelijke garantie is geen vaste periode, maar duurt zo lang als je redelijkerwijs mag verwachten dat een product meegaat. Volgens recente richtlijnen van de ACM in 2025 betekent dit bijvoorbeeld:

• Een koelkast of wasmachine van €500: minimaal 8 jaar
• Een laptop van €750: minimaal 5 jaar
• Een waterkoker van €40: minimaal 2 jaar

Deze wettelijke garantie geldt altijd, zelfs als de verkoper of fabrikant iets anders beweert. Het is je wettelijk recht.

Commerciële garantie is een extra service die de fabrikant of verkoper vrijwillig aanbiedt, vaak voor een specifieke periode (bijv. “2 jaar fabrieksgarantie”). Dit kan nooit je wettelijke rechten beperken, alleen uitbreiden.

Bewijs van aankoop en garantie

Bij garantieclaims moet je kunnen bewijzen dat je het product bij een bepaalde verkoper hebt gekocht. Een kassabon is het meest gebruikelijke bewijs, maar ook andere documenten kunnen geldig zijn:

• Bankafschrift of creditcardoverzicht
• Digitale bon of e-mail bevestiging
• Garantiebewijs met stempel van de winkel
• Bezorgbon of pakbon met productgegevens

Het is aan te raden om aankoopbewijzen van duurdere producten minimaal vijf jaar te bewaren, digitaal of fysiek. Voor grote aankopen zoals witgoed of elektronica zelfs langer.

Aansprakelijkheid verkoper vs. fabrikant

Bij problemen met je aankoop is het belangrijk te weten bij wie je moet aankloppen:

De verkoper is je eerste aanspreekpunt bij gebreken, niet de fabrikant. De winkel waar je het product hebt gekocht, is wettelijk verantwoordelijk voor de afhandeling van garantieclaims en mag je niet doorverwijzen naar de fabrikant. Dit heet het “doorverwijzingsverbod”.

De fabrikant kan je direct benaderen bij productaansprakelijkheid, bijvoorbeeld als een product onveilig blijkt en schade heeft veroorzaakt. In dat geval kun je de fabrikant aansprakelijk stellen voor geleden schade.

Online aankopen: specifieke rechten

Bedenktijd en herroepingsrecht

Bij aankopen via internet, telefoon, postorder of aan de deur heb je in Nederland een wettelijke bedenktijd van 14 kalenderdagen. Binnen deze periode mag je de aankoop zonder opgaaf van reden terugsturen.

De bedenktijd gaat in op de dag dat je het product ontvangt. Voor diensten start de bedenktijd op de dag dat je de overeenkomst sluit. Binnen deze periode moet je de verkoper informeren dat je van de koop afziet.

Let op: er zijn uitzonderingen op het herroepingsrecht, zoals:

• Op maat gemaakte producten
• Verzegelde producten die om hygiënische redenen niet kunnen worden teruggestuurd (zoals ondergoed)
• Bederfelijke waren
• Digitale content die direct gedownload of gestreamd kan worden

Voor de meest actuele informatie over uitzonderingen en het volledige proces van retourneren, bekijk compleet overzicht van je retourrecht.

Informatieplicht webwinkels

Webwinkels moeten je vóór je aankoop duidelijk informeren over:

• De belangrijkste kenmerken van het product
• De totale prijs inclusief belastingen en extra kosten
• De wijze van betaling, levering en uitvoering
• Het bestaan van het herroepingsrecht
• De minimale duur van overeenkomsten (bij abonnementen)
• De geografische vestigingsplaats van de verkoper

Sinds de invoering van nieuwe Europese regels in 2024 moeten online platforms ook:

• Controleren of beoordelingen (reviews) echt zijn en aangeven hoe ze dit doen
• Melden of zij gepersonaliseerde prijzen aanbieden
• Duidelijk aangeven of zoekresultaten beïnvloed zijn door betaalde plaatsing

Als een webwinkel deze informatie niet verstrekt, heb je het recht de overeenkomst te ontbinden binnen een verlengde termijn.

Levering en vertraging

Een verkoper moet je bestelling binnen 30 dagen leveren, tenzij je samen een andere termijn hebt afgesproken. Is je bestelling niet op tijd binnen? Dan moet je de verkoper eerst een redelijke termijn geven om alsnog te leveren. Gebeurt dit niet, dan mag je de overeenkomst ontbinden en heb je recht op terugbetaling.

Bij onredelijke vertraging kun je ook aanspraak maken op eventuele extra kosten die je hebt gemaakt. Bijvoorbeeld als je door de vertraging een professionele installateur opnieuw moet inplannen.

Voor specifieke situaties en voorbeelden rond leveringsproblemen, bekijk onze gids over rechten bij online aankopen.

Aankopen in fysieke winkels

Recht op ruilen en retourneren

Bij aankopen in fysieke winkels gelden andere regels dan bij webwinkels. In tegenstelling tot wat veel mensen denken, heb je in fysieke winkels géén wettelijk recht op ruilen of retourneren als het product niet bevalt. Dat is een misvatting.

Wel bieden veel winkels als service een ruil- of retourtermijn aan. Dit is een commerciële service, geen wettelijke verplichting. De voorwaarden kunnen per winkel verschillen:

• Sommige winkels accepteren alleen ongebruikte artikelen in originele verpakking
• Andere accepteren retour tegen winkelkrediet in plaats van terugbetaling
• Bij uitverkoop of afgeprijsde artikelen is ruilen vaak uitgesloten

Let op: als een product gebreken vertoont, gelden wél je wettelijke garantierechten, ook in fysieke winkels!

Uitverkoop en kortingen

Sinds 2022 gelden er strenge regels voor prijsverlagingen en uitverkoop. Verkopers moeten bij korting de laagste prijs vermelden die in de afgelopen 30 dagen is gehanteerd. Hierdoor is het niet meer toegestaan om prijzen kort te verhogen om vervolgens een “spectaculaire korting” te adverteren.

Bij misleidende kortingen kun je een klacht indienen bij de Autoriteit Consument & Markt (ACM). Zij kunnen handhavend optreden tegen winkeliers die de regels overtreden.

Aankopen met pinpas en contant geld

In Nederland mogen winkels zelf bepalen welke betaalmiddelen zij accepteren, maar zij moeten dit wel duidelijk vooraf aangeven. Een winkel mag dus weigeren om contant geld aan te nemen, zolang dit maar duidelijk wordt vermeld.

Wel geldt dat:

• Als er niet duidelijk wordt aangegeven dat contant niet wordt geaccepteerd, moet de winkelier in principe contant geld aannemen
• Winkels mogen geen extra kosten rekenen voor pinbetalingen
• Bij terugbetaling moet de verkoper in principe dezelfde betaalmethode gebruiken als bij de aankoop

Voor meer informatie over je rechten bij aankopen in fysieke winkels, lees onze uitgebreide gids: rechten bij aankopen in winkels.

Als het misgaat: klachtenprocedures

Stappenplan bij klachten

Als je een probleem ervaart met een product of dienst, is het belangrijk om systematisch te werk te gaan:

1. Verzamel bewijs: Maak foto's van gebreken, bewaar alle communicatie en zorg dat je aankoopbewijs paraat hebt.
2. Neem contact op met de verkoper: Meld het probleem zo snel mogelijk, bij voorkeur schriftelijk via e-mail (bewijs).
3. Dien een formele klacht in: Als direct contact niet helpt, schrijf een formele klachtbrief waarin je het probleem, je rechten en je gewenste oplossing duidelijk vermeldt.
4. Stel een redelijke termijn: Geef de verkoper een redelijke termijn (bijvoorbeeld 14 dagen) om te reageren.
5. Escaleer indien nodig: Blijft een oplossing uit, escaleer dan naar een geschillencommissie of overweeg juridische stappen.

Geschillencommissies en juridische stappen

Als de verkoper niet adequaat reageert op je klacht, kun je naar een geschillencommissie stappen. Nederland heeft verschillende commissies voor specifieke branches, zoals:

• Geschillencommissie Thuiswinkel voor webwinkels
• Geschillencommissie Elektro voor elektronicazaken
• Geschillencommissie Wonen voor meubels en woninginrichting

De uitspraak van een geschillencommissie is bindend voor beide partijen. De kosten zijn relatief laag (vaak tussen €25 en €125), en deze procedure is doorgaans sneller dan een rechtszaak.

Als alternatief kun je ook naar de kantonrechter stappen. Voor vorderingen tot €25.000 is geen advocaat nodig, wat de drempel verlaagt.

Voor meer informatie over geschillencommissies, procedures en kosten, bekijk alles over geschillencommissies.

Hulporganisaties en instanties

Bij consumentengeschillen kunnen diverse organisaties je helpen:

• Consumentenbond: Biedt juridisch advies aan leden en kan bemiddelen bij geschillen.
• Juridisch Loket: Geeft gratis juridisch advies aan consumenten met een lager inkomen.
• ACM ConsuWijzer: Het consumentenloket van de Autoriteit Consument & Markt biedt informatie en advies over consumentenrechten.
• Europees Consumenten Centrum: Helpt bij grensoverschrijdende geschillen binnen de EU.

Deze organisaties kunnen je adviseren over je rechten, helpen bij het opstellen van brieven of bemiddelen bij conflicten.

Veelgestelde vragen over consumentenrecht (FAQ)

Consumentenrecht bij nieuwe ontwikkelingen

Digitale producten en diensten

Sinds 2022 zijn er nieuwe regels voor digitale producten en diensten. Deze gelden voor software, apps, streaming-diensten en slimme apparaten (IoT). Belangrijke punten:

• Je hebt recht op updates gedurende de redelijk te verwachten levensduur van het product
• Je kunt eisen dat jouw persoonlijke data verwijderd wordt als een dienst niet voldoet
• Bij ‘gratis' diensten in ruil voor persoonlijke gegevens gelden dezelfde consumentenrechten als bij betaalde diensten

Nieuw in 2025: 3 dagen afkoelperiode bij deur- en straatverkoop

Een belangrijke nieuwe ontwikkeling in het Nederlandse consumentenrecht is het wetsvoorstel dat in september 2025 is gepresenteerd, waarbij consumenten een ‘afkoelperiode' van 3 werkdagen krijgen bij deur- of straatverkoop. Gedurende deze periode mag de verkoper:

• Geen overeenkomst sluiten met de consument
• Geen contact opnemen met de consument

Deze maatregel is bedoeld om consumenten te beschermen tegen overhaaste beslissingen onder druk van verkopers, bijvoorbeeld bij energiecontracten aan de deur of productverkoop op straat.

Strengere regels voor telemarketing

Vanaf 1 juli 2026 worden de regels voor telefonische verkoop (telemarketing) in Nederland verder aangescherpt. Bedrijven mogen consumenten niet meer ongevraagd bellen, tenzij er een bestaande klantrelatie is of uitdrukkelijke toestemming is gegeven.

Conclusie

Kennis van je rechten als consument is cruciaal in een tijd waarin we steeds meer en vaker aankopen doen, zowel online als offline. De Nederlandse wetgeving biedt sterke bescherming, maar het is aan jou om deze rechten te kennen en te gebruiken wanneer nodig.

Onthoud vooral:

• De wettelijke garantie gaat veel verder dan de vaak genoemde “2 jaar” en is gekoppeld aan de redelijk te verwachten levensduur van een product
• Online heb je altijd 14 dagen bedenktijd
• Bij problemen is de verkoper je eerste aanspreekpunt, niet de fabrikant
• Er zijn diverse instanties die je kunnen helpen bij geschillen

Door je bewust te zijn van je rechten, sta je sterker in je onderhandelingen met verkopers en kun je met meer vertrouwen aankopen doen, wetende dat de wet aan jouw kant staat als er iets misgaat.

Wil je stap-voor-stap hulp bij een klacht? Bekijk ons stappenplan voor klachten.

Lees meer over je uitgebreide garantierechten bij verschillende productcategorieën.

Bronnen en methodiek

Deze informatie is verzameld op basis van de actuele Nederlandse wetgeving (Burgerlijk Wetboek), Europese richtlijnen, publicaties van de Autoriteit Consument & Markt, jurisprudentie en informatie van het Juridisch Loket. Laatste wetswijzigingen en voorstellen tot september 2025 zijn verwerkt.